TPACK en social media in het onderwijs: een reflectie op mijn ontwikkeling in de afgelopen maand

Doordat in mijn studie ict in het onderwijs de laatste maand aan de orde is geweest ben ik weer een stuk wijzer geworden. Door de lessen, opdrachten, het lezen van literatuur en het experimenteren met verschillende social media zijn een aantal zaken duidelijk geworden:

-     Ik heb kennis gemaakt met TPACK in de lessen en met behulp van literatuur: Brummelhuis, A. 
      ten (2010) en Voogt, J.M., Fisser, P.H.G. &Tondeur, J. (2010),

-     Ik heb zicht op de huidige stand van zaken op het gebied van TPACK van mij als docent
      middels de zelftest: Voogt, J.M. & Fisser, P.H.G. (2008)

-     Ik weet het een en ander over het belang van ict in het onderwijs en de voorwaarden die 
      daarbij horen: Amerongen, M. van, & Brummelhuis, A. ten (2011),

-     Ik weet meer van social media (welke, mogelijkheden, kenmerken en inzet) middels het 
      boek Digitale didactiek en een opdracht daarover,

-     Ik heb me verder verdiept in de toepassingsmogelijkheden van social media in het 
      onderwijs: Mijland, E.(2011).

Maar vooral heb ik ervaren, dat ik het verschrikkelijk moeilijk vind om met al die verschillende social media in de praktijk op gang te komen. Ik wil graag leren  om ermee om te gaan ervan uitgaande dat als ik weet hoe het werkt ik ook meer kansen ga zien om ze in te zetten. Helaas: zo werkt het bij mij blijkbaar niet helemaal. Interesse is niet genoeg om het snel onder de knie te krijgen. 

In de lessen is te weinig tijd om echt kennis te maken met het gebruik van de verschillende social media. Dat komt enerzijds door de planning (uitloop van tijd voor theorie) en het niveauverschil in de groep studenten en anderzijds natuurlijk ook door mijn digitale achterstand/weerstand.

Het is een worstelpartij en ik heb al bijles gekregen van een vriendin, die een kei is in het toepassen van social media, want het is haar werk. Ook zij moet bekennen dat ik wat digibetische trekjes vertoon en een moeizame student ben. Dat wordt oefenen, oefenen en nog eens oefenen….

Literatuurlijst:

Amerongen, M. van, & Brummelhuis, A. ten (2011). Vier in balans monitor 2011.

       Gevonden op  10-02-2012, op http://www.impress.nl/klanten/kennisnet/images/downloadartikel/Vier%20in%20Balans%20Monitor%202011.pdf

Baars, G.J.A., Verkuijl-Wieland, A., Deinum, J.F., Ven, M.J.J.M., van de, D'hease, I.L.G., Linder, E.M., van der  
(2009). Digitale didactiek. LEMMA.

Brummelhuis, A. ten (2010). Maak kennis met TPACK.

Gevonden op 09-02-2012, op http://redactie.kennisnet.nl/attachments/session=cloud_mmbase+2215056/Nr._26_Maak_kennis_met_TPACK.pdf.

Mijland, E.(2011) Ideeënboek Sociale media in het onderwijs.

Gevonden op 09-02-2012, op

http://www.ernomijland.com/docs/smiho.pdf      

Voogt, J.M. & Fisser, P.H.G. (2008). TPACK-NL Vragenlijst.

Gevonden op 08-02-2012, op

http://www.tpack.nl/uploads/8/0/0/1/8001167/tpack-nl_vragenlijst.pdf.

Voogt, J.M., Fisser, P.H.G. &Tondeur, J. (2010). Wat weten we over…TPACK?

                  Gevonden op 10-02-2012, op   
                  http://docs.google.com/viewer?=v&pid=sites&srcid=dHBhY2tubC5ubHx0cGFja25sfGd4OjM2ZjZhN
                  zI4MjFkOGM3ZTA

Korte samenvatting: Ideeënboek Sociale media in het onderwijs

Het doel van sociale media is kennis te halen en te delen.

Het ideeënboek Sociale media in het onderwijs geeft naast een korte toelichting op de mogelijke rol van sociale media in het onderwijs een bundeling van ideeën over manieren om social media daadwerkelijk functioneel in te zetten. De schrijver, Erno Mijland, heeft via Linked in en Twitter docenten uitgenodigd om hun ideeën naar hem op te sturen. Deze heeft hij verzameld (ook weer met behulp van social media) in een bundel ter ondersteuning van een workshop die hij hierover heeft gegeven.

Sociale media zijn uitstekend in te zetten voor het onderwijs:

-          Ze zijn laagdrempelig

-          Ze kunnen tijd- en plaatsonafhankelijk ingezet worden

-          Ze sluiten aan op de kennis en ervaring die studenten al hebben

-          Ze geven toegang tot online informatiebronnen met daarbij vaak ook een beoordeling van die bronnen

-          Ze zijn belangrijke tools voor het toekomstige werk van de studenten

-          Ze bieden de mogelijkheid om op afstand samen te werken en te leren van elkaar (overleggen, debatteren, reflecteren),

-          Ze bieden de mogelijkheid om op afstand te begeleiden

Het gebruik van social media vraagt wel een bepaalde attitude van de docent. Hij moet openstaan voor experimenteren, kritisch reflecteren en lef om te leren van de studenten, die vaak meer verstand ervan hebben dan de docent zelf. Fouten moeten gemaakt mogen worden. Er moeten duidelijke afspraken gemaakt worden over het gebruik van wachtwoorden, over wat er gepubliceerd wordt voor wie en etiquetteregels te ontwikkelen voor de manier waarop de studenten met elkaar omgaan bij het gebruik.

En: het is belangrijk ouders te informeren

In het ideeënboek staan 17 praktische ideeën voor de inzet van social media in het onderwijs en een overzicht van online tools.

Mijland, E.(2011) Ideeënboek Sociale media in het onderwijs.

Gevonden op 09-02-2012, op

TPACK, social media, literatuur en lessen

De afgelopen weken ben ik door mijn studie een stuk wijzer geworden op het gebied van TPACK en ook van de verschillende social media.

Allereerst is tijdens de lessen e.e.a. uitgelegd over TPACK. Daarnaast heeft het lezen van verschillende literatuur en het maken van een aantal opdrachten daar nog veel aan toegevoegd:

- de inhoud en doelstelling van TPACK is duidelijk geworden: Brummelhuis, A. ten (2010)
   en    Voogt, J.M., Fisser, P.H.G. &Tondeur, J. (2010), - de voorwaarden voor ict-in het onderwijs zijn helder: Amerongen, M. van, & Brummelhuis, A.
  ten (2011),
- ik heb een beeld van waar ik op dit moment sta t.o.v. TPACK m.b.v de zelftest: Voogt,
   J.M. & Fisser, P.H.G. (2008),
- Ik heb inspiratie gehaald uit een ideeënboek over social media in het onderwijs:
   Mijland, E.(2011).
- Ik heb een beeld gekregen van de functionaliteit van de meest gebruikte social
  media, hun kenmerken en toepassingsmogelijkheden in de praktijk  uit het boek
  Digitale didactiek en een opdracht daarover. 

Maar wat ik vooral heb geleerd is, dat ik het echt verschrikkelijk moeilijk vind om met social media aan het werk te gaan

Amerongen, M. van, & Brummelhuis, A. ten (2011). Vier in balans monitor 2011.

          Gevonden op  10-02-2012, op http://www.impress.nl/klanten/kennisnet/images/downloadartikel/Vier%20in%20Balans%20Monitor%202011.pdf

Baars, G.J.A., Verkuijl-Wieland, A., Deinum, J.F., Ven, M.J.J.M., van de, D'hease, I.L.G., Linder, E.M., van der (2009). Digitale didactiek. LEMMA.

Gevonden op 09-02-2012, op http://redactie.kennisnet.nl/attachments/session=cloud_mmbase+2215056/Nr._26_Maak_kennis_met_TPACK.pdf

Mijland, E.(2011) Ideeënboek Sociale media in het onderwijs.

Gevonden op 09-02-2012, op

http://www.ernomijland.com/docs/smiho.pdf       

Voogt, J.M. & Fisser, P.H.G. (2008). TPACK-NL Vragenlijst.

Gevonden op 08-02-2012, op

http://www.tpack.nl/uploads/8/0/0/1/8001167/tpack-nl_vragenlijst.pdf.

Voogt, J.M., Fisser, P.H.G. &Tondeur, J. (2010). Wat weten we over…TPACK?

 Gevonden op 10-02-2012, op http://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=dHBhY2tubC5ubHx0cGFja25sfGd4OjM2ZjZhNzI4MjFkOGM3ZTA

Brummelhuis, A. ten (2010). Maak kennis met TPACK.

TPACK en mijn beroepspraktijk

Met behulp van de TPACK zelftest heb ik een analyse gemaakt van de mate waarin ik zelf vind dat ik TPACK in mijn beroepspraktijk toepas. Ik ben docent bij een juridische mbo-opleiding en geef personeelswerk, arbeidsbemiddeling en sociale vaardigheden/LOB (loopbaanoriëntatie en -begeleiding).

De uitslag van deze zelftest gaf aan dat ik me niet voldoende bekwaam acht op het gebied van TK en dientengevolge ook niet op het gebied van TCK en TPK. Vooral het laatste heeft mijn interesse. Ik hoopte daarover meer informatie te krijgen tijdens mijn studie en dat gebeurt nu dus ook. Grootste knelpunt is voor mij de social media. Ik ben wel een beetje een digibeet en helemaal niet into het heen en weer sturen van allerlei berichten over mijzelf. Ook in die van anderen ben ik niet zo geinteresseerd. Ik vind tot nu toe het niveau en de inhoud van al die informatie niet interessant en wel tijdrovend. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de onbekendheid van dit fenomeen en is dit een vooroordeel.

Voor personeelswek en arbeidsbemiddeling is het noodzakelijk op de hoogte te blijven van de ict-ontwikkelingen binnen de vakgebieden. Social media krijgen daarbij steeds meer aandacht met name om nieuwe mederkers/uitzendkrachten te werven en uitzendbureaus twitteren regelmatig over nieuwe ontwikkelingen. De website http://www.flexservice.com/ bericht dagelijks over de ontwikkelingen binnen het uitzendwezen. Daarmee blijf je goed op de hoogte.

In beide werkvelden wordt uiteraard gebruk gemaakt van registratie- en matchingssystemen. Het onderwijs gaat er daarbij van uit dat leerlingen zich in het gebruik daarvan bekwamen tijdens de bpv. Gelukkig kunnen wij gratis gebruik maken van het matchingssysteem, dat Flexservice heeft ontwikkeld en kunnen onze leerlingen al behoorlijk beslagen ten ijs op de bpv starten.

Bij personeelswerk en arbeidsvoorziening geldt dus dat de docent behoorlijk op de hoogte moet blijven van TCK. Voor sociale vaardigheden geldt dat in zekere zin ook, omdat de leerlingen zouden moeten leren met de social media om te gaan. De lessen gaan hier echter niet over, omdat het curriculum voorschrijft dat het moet gaan over gesprekstechnieken en ontwikkeling van een beroepshouding. Social media worden (nog) niet genoemd als onderwerp. Toch behandel ik die wel. Dus ook daat geldt: op de hoogte blijven van TCK.

Voor de opzet van de lessen maak ik gebruik van diverse ict-toepassingen. Uiteraard van you-tube en power point. Voor het aanleren van prezi is er de mogelijkheid om me bij te scholen en daar heb ik ook meteen voor ingetekend.

De leerlingen leren gebruik te maken van google als zoekmachine voor wetenswaardigheden over de lesstof, het zoeken en analyseren van standaarddocumenten. Daarvoor hebben wij ook een abonnement op www. personeelsnet.nl. Verder blijven ze geinformeerd m.b.v. gratis abonnenmenten voor nieuws binnen de vakgebieden.

Uiteraard maken we gebruik van een digitale leeromgeving.

De analyse van een les liet zien, dat ik voldoende gebruik maak van de ict-toepassingen, die ik ken. 

Als ik dit zo overzie kan ik concluderen, dat de zelftest misschien wel wat te negatief is ingevuld. Grote gemis in TK is dus de social media.

Kennismaking met TPACK

TPACK is een model dat gebruikt wordt voor de geïntegreerde toepassing van technologische, pedagogische en vakinhoudelijke kennis in het onderwijs.


Technologie in het onderwijs is tegenwoordig niet meer weg te denken. Het TPACK model verwijst naar:
- technologische kennis (TK): de kennis op het gebied van ict-toepassingen. Hierbij kan men     
  denken aan power point of prezi presentaties als ondersteuning van een les, you tube filmpjes 
  voor het zelfde doel, maar ook aan het gebruik van social media,
- pedagogische kennis (PK): hieronder verstaat men de kennis op het gebied van de didactische  
  werkwijzen en de doelgerichte toepassing daarvan,
- vakinhoudelijke of content kennis (CK):  de docent dient uiteraard goed op de hoogte te zijn van 
  de inhoud van zijn vakgebied en de ontwikkelingen daarin.


De integratie van TK in PK en CK levert TPK = technologisc pedagogische kennis: toepassing van ict ter ondersteuning van de didactische aanpak van een les en TCK =  de technologische ontwikkelingen binnen het vakgebied waarin les gegeven wordt. Kortom: TPACK.

TPACK maakt de docent bewust van het feit dat hij tijdens zijn lessen vakkennis, didactische aanpak en noodzakelijke ICT-toepassingen flexibel moet kunnen integreren en uitvoeren met behulp van een consistent en doelmatig lesplan, dat aansluit op   

* de kenmerken van de doelgroep,

* de eisen van het curriculum,

* de context van de beroepspraktijk,

* en zijn persoonlijke kennis, kwaliteiten en vaardigheden.

Hierbij dient hij voortdurend alert te zijn op de ontwikkelingen, die zich in de drie domeinen (vakinhoudelijke kennis, didactische mogelijkheden en ICT) voordoen en synchroon hieraan zichzelf bewust en doelgericht verder te ontwikkelen(Voogt et al. 2010) .

De navolgende berichten zullen met name betrekking hebben op de integratie van social media in het onderwijs ter ondersteuning van de didactische aanpak. deliteratuur die we hierover lezen en de reflectie hierop en op de lessen die we hierover krijgen.

Doelstelling blog

Dit blog is opgezet als opdracht voor de lessen didactiek in het onderwijs voor de master Leren en innoveren.

Doel is enerzijds te bewijzen dat ik een blog kan aanmaken en onderhouden, anderzijds een dossier aan te leggen met informatie over de toepassingsmogelijkheden van social media in het onderwijs.